Rwa kulszowa
Co to jest rwa kulszowa? To ból okolicy odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, który promieniuje do pośladka, tylnej powierzchni uda oraz podudzia i dociera aż do stopy. Spowodowany jest drażnieniem lub uciskiem nerwu kulszowego bądź korzeni nerwowych, które tworzą ten nerw.
Rwa kulszowa występuje u 13-40% populacji! Bóle krzyża należą do jednych z najczęstszych problemów zgłaszanych przez pacjentów, występują one, aż u ok. 90% dorosłych osób jednak nie każdy ból to rwa kulszowa!
Jeśli męczy Cię silny ból pleców porozmawiaj z lekarzem!
Co może powodować rwę kulszową?
Najczęstszą przyczyną rwy jest uciska na nerw kulszowy przez krążek międzykręgowy, do innych przyczyn należą: zwężenie kanału kręgowego (w wyniku kręgozmyku lub zwyrodnienia), guzy oraz zmiany ropne toczące się w kanale kręgowym.
Kiedy dochodzi do ucisku spowodowanego krążkiem międzykręgowym?
Krążki międzykręgowe są to dyski zlokalizowane między kręgami, zbudowane są pierścieni włóknistych otaczających jądro miażdżyste. Pod wpływem nadmiernego obciążenia może dojść do pęknięcia pierścieni włóknistych i przesuwania jądra miażdżystego w kierunku kanału kręgowego co powoduje ucisk na korzenie nerwowe, które budują nerw, na skutek czego dochodzi do powstania bólu.
Rwa kulszowa – objawy:
Ból jest głównym objawem rwy kulszowej, może on pojawiać się nagle na skutek urazu lecz może także narastać stopniowo oraz promieniować do coraz dalszych części ciała.
To gdzie ból będzie zlokalizowany zależy od tego które korzenie nerwu kulszowego zostały uciśnięte. Ból może promieniować do:
- pośladka (najczęściej)
- uda
- podudzia
- stopy
Ból nie jest jednostajny, może ulec złagodzeniu w tym celu chorzy przybierają pozycje ciała w których ból jest mniej odczuwaniu. Natomiast nasilenie bólu występuje podczas ruchów tułowia oraz chodzeniu a nawet przy kaszlu czy kichaniu.
Czy rwa kulszowa to wyłącznie ból?
NIE, przy uciśnięciu nerwu może dojść także do znieczulenia skóry w obszarze unerwionym przez dany korzeń nerwowy, osłabienia siły mięśni, niedowładów kończyn, a nawet może dojść do trudności w oddawaniu moczu i stolca.
Objawy alarmowe przy których pacjent musi natychmiast udać się do szpitala to:
- nietrzymanie moczu i/lub stolca
- znaczne osłabienie siły mięśniowej
- znaczne osłabienie czucia
Rwa kulszowa – diagnostyka:
Do postawienia diagnozy najczęściej wystarczy wywiad, dlatego podczas wizyty należy być przygotowanym na pytania odnośnie lokalizacji bólu, czasu jego trwania, okoliczności w jakich się pojawił oraz czynności które nasilają lub łagodzą dolegliwości bólowe.
W niektórych przypadkach wywiad może być niewystarczający, wtedy lekarz kieruje na badania obrazowe takie jak:
- MR (rezonans magnetyczny): metoda doskonała do wykrywania przesunięcia jądra miażdżystego, zwężenia kanału kręgowego, guzów czy zmian ropnych. Skierowanie na NFZ może wystawić tylko lekarz w poradni specjalistycznej. Nie jest ono refundowane w poradni lekarza rodzinnego.
- TK (tomografia komputerowa): badanie nie tak dokładne jak MR lecz wystarczające do postawienia diagnozy, wskazane u pacjentów z przeciwwskazaniami do MR takim jak metalowe protezy czy rozrusznik serca.
- RTG (zdjęcie rentgenowskie): umożliwia ocenę struktur kostnych przy podejrzeniu urazu czy zmian nowotworowych.
Leczenie rwy kulszowej:
Leki przeciwbólowe: ibuprofen, metamizol, diklofenak oraz meloksykam.
Najczęściej paracetamol oraz kwas acetylosalicylowy nie są wystarczające do opanowania bólu w rwie kulszowej. Leczenie przeciwbólowe powinno być stosowane doraźnie w momencie najsilniejszego bólu. Diklofenak i meloksykam są lekami na receptę. Receptę można uzyskać podczas konsultacji na Zapytaj Lekarza.
Fizjoterapia i rehabilitacja
Należy rozpocząć ją najszybciej jak to możliwe aby uniknąć przejścia ostrych bólów w przewały zespół bólowy kręgosłupa. Jest podstawą leczenia oraz profilaktyki, pozwala ograniczyć liczbę nawrotów rwy kulszowej.
Leczenie operacyjne jest ostatecznością!
Mikrodiscetomia
Jest to usunięcie wypadniętego jądra miażdżystego z kanału kręgowego.
Laminektomia
Jest to usunięcie łuku kręgowego co pozwala na poszerzenie kanału kręgowego, wykonuje się ją gdy ucisk na korzenie nerwowe jest wywołany nie tylko przez jądro miażdżyste.
Co robić aby zapobiec rwie kulszowej?
Do najprostszych metod, które mogą zmniejszyć ryzyko ucisku jądra miażdżystego na korzenie nerwowe jest:
- Ograniczenie obciążenia kręgosłupa: ciężkie rzeczy jeżeli jest to konieczne należy dźwigać przy ugięciu kolan a nie jedynie poprzez zgięcie tułowia
- Utrzymywanie prawidłowej postawy ciała
- Redakcja masy ciała
- Wzmacnianie mięśni przykręgosłupowych i brzucha poprzez ćwiczenia
- Fizjoterapia
Przeczytaj nasze poprzednie wpisy:
Lęk spowodowany wojną w Ukrainie – jak sobie z nim radzić?
Migrena – czym jest, objawy, jak leczyć?
Tabletka „dzień po” – kto może ją przyjmować?
